Szkarlatyna

Szkarlatyna

Szkarlatyna – przyczyny, objawy, leczenie

Przed wojną bardzo wielu ludzi chorowało i umierało na choroby, które obecnie uważane są za całkowicie uleczalne. Działo się tak głównie przed wynalezieniem penicyliny – pierwszego antybiotyku, który był w stanie jako jedyny skutecznie powstrzymać wiele chorób wywołanych chorobotwórczymi drobnoustrojami. Do chorób o wysokiej śmiertelności, szczególnie wśród dzieci, należała wówczas szkarlatyna, czyli płonica. To bardzo charakterystyczna choroba zakaźna. Obecnie jest ona do opanowania, jednak wymaga leczenia ze względu na możliwe powikłania.

Choroba szkarlatyna

zdjęcie szkarlatynyPrzed drugą wojną światową choroba ta występowała na całym świecie, a jej śmiertelność wynosiła nawet 25%. Obecnie jest to poniżej 1%, co jest główną zasługą antybiotyków. Wciąż jednak zdarzają się przypadki zachorowań, również w Polsce.

Szkarlatyna wywoływana jest przez paciorkowce bardzo różnych gatunków. Stąd też nie zaleca się szczepień na tę chorobę, gdyż są one nieskuteczne. Chorobę udało się w dużej mierze opanować nie dzięki szczepieniom, lecz dzięki skutecznemu leczeniu. Zakażenie paciorkowcami następuje drogą kropelkową – od osoby chorej, nosiciela lub ozdrowieńca. Niestety, przebycie choroby nie gwarantuje odporności na nią, więc chorować można nawet kilka razy w ciągu życia.

Szkarlatyna – co to takiego?

Tę chorobę różnicuje się z innymi chorobami, przebiegającymi również z wysypką, np. z odrą i różyczką. Pierwszy po zakażeniu jest okres wylęgania choroby – czyli czas, kiedy może dojść do zakażania innych, gdy nie ma jeszcze żadnych objawów. Ten okres trwa 2-5 dni. To właśnie częsty powód, dla którego chorują dzieci – codzienne przebywanie w skupisku innych dzieci, niekoniecznie zdrowych, sprzyja wszelkim zakażeniom.

Po bezobjawowym okresie wylęgania, pojawiają się dość nagle objawy nieswoiste – gorączka, bóle brzucha, wymioty i ból gardła. Zwykle razem z gorączką lub dobę później pojawia się charakterystyczna wysypka. Wygląda ona tak, jakby chorego uderzano po całym ciele szczotką drucianą – są to drobne, niepozorne kropki na ciele.

Występuje rumień na policzkach, jednak skóra wokół ust i na nosie pozostaje blada. Charakterystyczny wygląd ma również język – początkowo jest obłożony białym nalotem, który ustępuje i pojawia się malinowy język z wyraźnie przekrwionymi, czerwonymi brodawkami smakowymi. Gdy ustąpi wysypka, skóra zaczyna się charakterystycznie łuszczyć.

Leczenie szkarlatyny

Szkarlatynę leczy się przede wszystkim przez izolację chorego, by minimalizować ryzyko zarażenia innych. Stosuje się środki objawowe – na obniżenie gorączki, ból brzucha i ból gardła, a także nawadnia organizm wycieńczony na skutek intensywnych wymiotów. Należy wdrożyć pożywienie lekkie, pełne probiotyków, najlepiej w postaci płynnej. Ze względu na ból gardła i obłożony język, chory nie będzie w stanie przyjmować pokarmów stałych.

W leczeniu farmakologicznym stosuje się oczywiście antybiotyki, które są najskuteczniejszą linią obrony przeciwko paciorkowcom. W leczeniu stosuje się głównie penicyliny i cefalosporyny, o ile chory nie ma na nie uczulenia.

Możliwe powikłania szkarlatyny

Szkarlatyna jest chorobą przykrą, uciążliwą i wymagającą szybkiej reakcji, ponieważ może powodować groźne powikłania. Groźnym powikłaniem po szkarlatynie jest kłębuszkowe zapalenie nerek, które może skutkować dysfunkcjami nerek w przyszłości. Może dojść również do zapalenia stawów, węzłów chłonnych czy ucha środkowego, które także dają przykre rokowania na przyszłość i mogą powodować groźniejsze powikłania. To właśnie dzięki antybiotykoterapii udało się tak skutecznie ograniczyć występowania tej choroby na świecie.

Szkarlatyna w ciąży

U kobiet ciężarnych, zachorowanie na płonicę powinno być wskazaniem do szczególnej kontroli stanu zdrowia. Jednak nie ma dowodów na to, aby paciorkowce były w stanie przenikać przez łożysko ciężarnej do płodu. Oznacza to, że można przechorować szkarlatynę i wyleczyć ją bez zagrożenia dla życia dziecka. Nieco większe ryzyko jest w pierwszym trymestrze, kiedy płód jest ogólnie bardziej podatny na wszelkie zachorowania i ryzyko poronienia jest wówczas większe.

Kobieta ciężarna powinna oczywiście unikać kontaktu z osobami chorymi na szkarlatynę. Jednak gdy dojdzie do zakażenia, będzie leczona podobnie, jak inne osoby, nie będące w ciąży – czyli antybiotykiem. Leczenie powinno jednak zostać przeprowadzone pod okiem doświadczonego lekarza, ze wskazaniem na jeszcze bardziej wnikliwe badanie stanu płodu. Jest to procedura standardowa w przypadku jakiegokolwiek zachorowania u ciężarnej. Wynika to stąd, że ze względu na brak możliwości przeprowadzenia odpowiednich badań, nigdy nie wiadomo do końca jaki wpływ na ciężarne mają poszczególne jednostki chorobowe.

W przebiegu szkarlatyny, zarówno u dziecka, osoby dorosłej czy ciężarnej, bardzo ważne jest to, aby jak najszybciej zareagować, czyli udać się do lekarza z pierwszymi objawami. Dzięki temu można wdrożyć odpowiednie leczenie i pozbyć się paciorkowców. Następnie zaś tylko poczekać, aż ustąpią wszelkie objawy skórne i pacjent poczuje się lepiej.

Szkarlatyna
5 (100%) 10 votes

5 odpowiedzi do artykułu “Szkarlatyna

  1. penne

    Najgorsze jest to, że szkarlatyna jest rzadko od razu diagnozowana, bo wielu lekarzom nie mieści się w głowie, że dziecko może na nią zachorować. I wymyślają, że to angina, angina po anginie i inne nieprawdopodobne rozwiązania.

    1. Ania Dobiegała

      Już przestańcie tak jechać na lekarzy. To, że jakaś czarna owca niedouczona się znalazła, to nie znaczy, że od razu wszyscy nie wiedzą jak wygląda szkarlatyna. Zwłaszcza, że objawy nie są jakieś delikatne i często dosłownie na pierwszy rzut oka można prawidłową diagnozę postawić.

  2. Kolumbijczyk

    Szkarlatyna jest strasznie zaraźliwa. Nie chcę siać paniki, ale jak usłyszycie, że szkarlatyna w przedszkolu się pojawiła czy tam w szkole, to dziecko warto na dwa tygodnie w domu zatrzymać, bo potem będziecie się bujać z leczeniem szkarlatyny przez wiele tygodni. A potem i tak nie będzie pewności czy się objawy po raz kolejny nie pojawią.

    1. zdrowy

      Wszystko fajnie, tylko jest jeden problem. Jak się dowiesz, że jest szkarlatyna w przedszkolu, to najczęściej dziecko już się zaraziło, więc nie ma się co przejmować, tylko lepiej obserwować i iść do lekarza. Bo raczej nic wielkiego już tu nie pomożesz.

  3. po ciemku

    Najważniejsze to pamiętać o tym, że antybiotyki na szkarlatynę to tak naprawdę nie jest najlepszy ale JEDYNY sposób żeby tę chorobę wyleczyć. Żeby się tylko nie podpalać, bo jeszcze są powikłania, a także jeszcze to, że choroba ma tendencje do nawracania.

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.